André Rieu wandelroute

Beschrijving

1. Het Dinghuis | Maastricht Store 
   

   De wandeling begint bij Het Dinghuis / Maastricht Store, Kleine Staat 1. Dit historische gotische gerechtshof werd gebouwd tussen de late 15e en vroege 16e eeuw. Sla linksaf naar de Kleine Staat en neem de tweede straat links richting de Maastrichter Smedenstraat.

2. Stokstraatkwartier 
   

   Je bevindt je aan het begin van het Stokstraatkwartier. Dit was ooit een arm arbeidersdistrict. Nu is het een van de meest luxe winkelgebieden van Maastricht. Je staat momenteel op het oude Romeinse castellum. Hier bouwden de Romeinen in de 4e eeuw een versterkte nederzetting om hun brug over de Maas te beveiligen. Ze noemden hun nederzetting Mosae Trajectum, tegenwoordig Maastricht genoemd.

   Sla de eerste straat rechts in, de Havenstraat, en ga de trappen links af richting het Op de Thermen plein. Aan de rechterkant zie je contouren in het plaveisel waar de Gallo-Romeinse baden en hoektorens zijn opgegraven. Ga rechtdoor via de Morenstraat en sla rechtsaf richting Stokstraat, de duurste winkelstraat van Maastricht. De Stokstraat is waarschijnlijk genoemd naar de gevangenis die hier ooit stond.

   De meeste gevels met hun interessante stenen plaquettes dateren uit de 17e en 18e eeuw en zijn representatief voor de karakteristieke Maaslandse Renaissance-stijl van architectuur. Je komt deze rijke bouwstijl vaak tegen tijdens deze wandeling, herkenbaar aan de steil hellende daken, de bakstenen gevels, de natuurstenen kozijnen rond deuren en ramen, en de decoratieve mergel elementen in de gevels. De steil hellende daken herinneren eraan dat Maastricht een vestingstad was: de ruime zolders waren zeer geschikt voor het opslaan van voedselvoorraden tijdens belegeringen.

   Als gevolg van de industriële revolutie in de 19e eeuw groeide de bevolking van de stad snel en werd het Stokstraatkwartier een dichtbevolkt arbeidersdistrict.

3. Onze Lieve Vrouwebasiliek 
   

   Bij de kruising met de Plankstraat staat het bronzen standbeeld van de Nederlandse beeldhouwer Arthur Spronken. Als je rechtsaf slaat naar de Plankstraat, kom je uit op het Onze Lieve Vrouweplein met de Onze Lieve Vrouwebasiliek aan de linkerkant. Deze basiliek, gemaakt van mergel, werd gebouwd voor het jaar 1000 (het schip dateert uit de 12e eeuw) en is een van de oudste kerken in Nederland. De kerk heeft twee crypten, één onder het oostelijke koor en één onder de westbouw. Het romaanse koor, gebouwd in de 12e eeuw, is een opvallend element met twee verdiepingen, elk met een eigen colonnade. 

   Verlaat de kerk via de Sterre der Zee kapel, sla linksaf op het plein en sla nogmaals linksaf. Je loopt nu langs de zuidgevel van de kerk richting de Maas. Op de hoek van Graanmarkt en Stokstraat staat een van de weinig overgebleven wachthuizen gebouwd in 1786. Het wachthuis werd gebouwd om te dienen als de middeleeuwse Onze Lieve Vrouwepoort, die werd gesloopt in 1868.

   Loop door tot je de Maasboulevard bereikt. Van hieruit kun je de wijk Wyck aan de andere kant van de Maas zien met zijn eigen vestingwerken die dateren uit 1229. Langs de oevers van de Maas zie je het Waterpoortje en rechts de Maaspunttoren. Dit zijn allemaal overblijfselen van de oude vesting. In het verleden fungeerde de kademuur ook als een verdedigingsmuur. Rechts van deze toren zie je de moderne wijk Céramique, met zijn woonappartementen, kantoorgebouwen, en winkels, evenals het Bonnefantenmuseum en Centre Céramique. De stalen hangbrug aan je rechterkant verbindt de wijk Céramique met het historische hart van Maastricht.

4. Sint Servaasbrug 
   

   Aan je linkerhand is de Sint Servaasbrug. Nadat de oorspronkelijke Romeinse brug, die meer naar het zuiden was gelegen, buiten gebruik raakte, werd een houten brug gebouwd op de plaats waar nu de historische stenen brug staat. Deze houten brug stortte in 1275 in en de bouw van de Sint Servaasbrug vond plaats van 1280 tot 1289. De brug had oorspronkelijk negen bogen van natuursteen en een houten boog aan de kant waar Wyck zich bevindt. Tot de 19e eeuw was dit de enige brug die de twee delen van de stad verbond.

5. Onze Lieve Vrouwewal 
   

   Loop terug naar de Graanmarkt en ga de trappen op van de Onze Lieve Vrouwewal aan de linkerkant. Deze muur werd gebouwd in 1229 als onderdeel van de eerste middeleeuwse stadsmuur en maakte ook deel uit van de tweede stadsmuur gebouwd in 1294. Ga aan het einde van de stadsmuur de trappen af.

6. Helpoort 
   

   Je bevindt je nu bij de Helpoort. Dit is de oudste stadspoort van Nederland. Je kunt de groef zien die langs de zijkanten van de boogconstructie loopt, die werd gebruikt voor het laten zakken van het valhek dat oorspronkelijk in de poort aanwezig was. Boven de poortingang zie je een uitbreiding van de structuur, in de vloer waarvan vroeger gaten waren die konden worden gebruikt om projectielen op de vijand te gooien.

   Tegenover de Helpoort staat het Pesthuys, een oude watermolen die werd gebouwd in 1775 en diende als papiermolen. De naam van de molen, wat in het Nederlands pesthuis betekent, is afgeleid van de pestslachtoffers die in de buurt werden verzorgd. Passeer het Pesthuys aan de rechterkant en steek de Jeker over.

7. Pater Vincktoren 
   

   Sla onmiddellijk rechtsaf na het oversteken van de brug. De toren die je ziet is de Pater Vincktoren. Hier kun je de overblijfselen van de tweede stadsmuur zien, evenals een deel van de eerste stadsmuur die de toren met de Helpoort verbindt. Naast de toren aan de linkerkant zie je het voormalige klooster van de Faliezusters of Gesluierde Zusters. Deze gezellige huisjes met hun rood-witte luiken zijn overblijfselen van het klooster. Ze werden in 1647 gebouwd in de kenmerkende Maaslandse Renaissance-stijl. De Faliezusters (een kloosterorde van nonnen) leefden volgens de regels van de Franciscaner monniken, die in het grote klooster achter het klooster woonden.

   Bij het verlaten van het park zie je aan de rechterkant het Regionaal Historisch Centrum voor Limburg. Dit moderne gebouw werd gebouwd in 1995 en is ontworpen door R. van Roosmalen. Het toont de samenhang tussen oude en nieuwe architectuur. Ga verder op Begijnenstraat en sla rechtsaf in de mooie Sint Pieterstraat.

   Onmiddellijk aan je rechterkant zie je een opvallende architectonische herinnering aan de eerste stadsmuur in de gevel van het voormalige klooster. Steek de straat over en voordat je linksaf slaat naar Lang Grachtje, neem even de tijd om te kijken naar de gotische Oude Minderbroederskerk die in de 14e eeuw werd gebouwd en iets verderop ligt. 

   Tegenover deze kerk staat een 18e-eeuwse Waalse kerk. Na de verovering van de stad in 1632 door Frederik Hendrik, werden verschillende kerken aangewezen voor protestantse kerkdiensten. Dit gold ook voor de Sint Hilariuskapel, opgeëist door de Waalse Hervormde Kerk. In 1732 werd de kapel gesloopt en vervangen door de huidige kerk. Lang Grachtje is een verlengstuk van de eerste stadsmuur gebouwd in 1229 en op sommige plaatsen kun je nog steeds resten van de verdedigingsgang en schietgaten zien.

   Sla rechtsaf naar Hilariusstraat voor huisnummer 12. Dit deel van de stad heeft veel charmante straatjes. Sla linksaf naar Tafelstraat met zijn historische gebouwen. Aan het einde van de straat ligt de Grote Looiersstraat met zijn statige huizen. Hier, waar de vijf straten samenkomen, stond ooit de Looierspoort stadspoort. Grote Looiersstraat is vernoemd naar de leerlooiers die hier ooit hun ambacht uitoefenden. Destijds liep een tak van de Jeker midden door Grote Looiersstraat. In 1897 verdween deze tak van de rivier onder de weg.

8. Natuurhistorisch Museum
   

   Niet op de route, maar een goede tip: Het Natuurhistorisch Museum is gelegen aan het einde van Grote Looiersstraat. Dit museum is gewijd aan de natuurlijke omgeving van Zuid-Limburg. Enkele van de bekendste tentoongestelde stukken zijn fossielen van een enorme Mosasaurus en gigantische schildpadden gevonden in de mergellagen onder de Sint Pietersberg.

   Sla rechtsaf naar Achter de Molens en steek onmiddellijk de straat over. Aan je linkerkant zie je een mooie stenen plaquette en een chronogram die de voormalige Hertogsmolen versieren. Ga rechtdoor naar Klein Grachtje, dat parallel loopt aan de eerste stadsmuur.

   Ga verder langs Verwerhoek en sla linksaf naar Lenculenstraat aan het einde van de straat. Verderop in deze straat bevindt zich een huis dat in 1690 werd gebouwd als een protestants weeshuis en nu de Toneelacademie Maastricht herbergt.

9. Oud Gouvernement 
   

   Als je rechtsaf slaat naar de Bouillonstraat, zie je verderop aan de rechterkant het oude gouvernement gebouw. Dit gebouw werd gebouwd tussen 1930 en 1935 en werd versierd door kunstenaars uit Limburg. Het huisvest nu de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Maastricht. Steek de Bouillonstraat over en loop de heuvel op naar het Sint Servaasklooster. Aan de rechterkant is het wachthuis, gebouwd in 1770, van het oude gouvernement gebouw waar de posten aan beide zijden van de deur zijn versierd met overwinnaarsymbolen.

   Als je de heuvel op loopt, passeer je verschillende mooie 18e-eeuwse kanunnikenhuizen, voorheen eigendom van het kapittel van Sint Servatius. Je bevindt je nu op het Hendric van Veldekeplein, waar je een bronzen standbeeld van Henric van Veldeke, de eerste Nederlandse dichter, gemaakt door Charles Vos in 1934, ziet. Veldeke staat bekend om de legende van Sint Servaas, die hij rond 1160 schreef. Het gebouw aan de rechterkant van dit plein is het voormalige stadspaleis van de hoge proost van het kapittel van Sint Servaas. 

10. Sint Janskerk 
    

    Vanaf dit plein heb je een mooi uitzicht op de Sint Janskerk met zijn 70 meter hoge rode toren. Deze gotische kerk, daterend uit de 14e eeuw, werd oorspronkelijk gebouwd als doopkapel en parochiekerk voor het kapittel van Sint Servaas. Sinds 1633 is de Sint Janskerk eigendom van de Nederlandse Hervormde Kerk, en sinds 1987 wordt het gebruikt door de 'Reformatorische Kerkgemeenschap Maastricht', een federatie tussen twee verschillende takken van de Nederlandse Hervormde Kerk.

11. Sint Servaasbasiliek 
    

    De linkerkant dateert van 530 toen het slechts een kleine crypte kerk was. De bouw van deze indrukwekkende kerk begon rond 950. Tot de 15e eeuw werden er regelmatig uitbreidingen aan de kerk toegevoegd. Het is de enige kerk in Nederland die is gebouwd boven het graf van een heilige, Sint Servaas, de eerste bisschop van Maastricht en de patroonheilige van de stad. Als gevolg hiervan werd de kerk ook een pelgrimsoord. De massieve westbouw (1200) heeft een vestingachtige uitstraling. Als je verder loopt, bevindt de ingang van de kerk zich aan de andere kant op het Keizer Karelplein.

    Als je de trap afloopt tussen de Sint Servaasbasiliek en de Sint Janskerk, kom je uit op het Vrijthof.

    Links van de Sint Servaasbasiliek staat het voormalige hoofdwachtgebouw waar 's nachts de sleutels van alle stadspoorten werden bewaard.

12. Fotomuseum aan het Vrijthof
    

    Aan de rechterkant bevindt zich het Fotomuseum aan het Vrijthof. Dit gebouw was vroeger eigendom van het kapittel van Sint Servaas en later van de Spaanse en Brabantse gouvernementen en het hof voor de hertogen van Brabant en de hertogen van Bourgondië. Keizer Karel V en Filips II verbleven hier ook toen ze de stad bezochten. Het gebouw dateert uit de 14e eeuw en is het oudste gebouw in de stad. Nu is het het Fotomuseum aan het Vrijthof en presenteert drie tot vier nieuwe tentoonstellingen per jaar.

    Steek het plein diagonaal naar links over en verlaat het Vrijthof aan de kant van de terrassen. 

13. Boekhandel Dominicanen 
    

    Sla rechtsaf naar de Grote Staat. Sla onmiddellijk linksaf. Aan je rechterkant is de Dominicanenkerk, nu de Boekhandel Dominicanen. Deze kerk dateert uit de 13e eeuw en is geheel gebouwd van mergel op een basis van grindsteen. De muurschilderingen aan de binnenkant dateren uit 1337 en zijn van groot cultuurhistorisch belang. In 2006 werd de kerk volledig gerestaureerd en huisvest nu een boekhandel. Ga terug naar Grote Staat en loop terug naar 't Dinghuis in de Kleine Staat. Hiermee eindigt deze wandeling.